Externen maken een steeds groter aandeel uit van het personeelsbestand van gemeenten en provincies. Het is al vast een thema dat leeft bij de Nederlandse overheid. Het tijdschrift voor Binnenlands Bestuur NL wijt er alvast deze maand een themanummer aan. Daarin wordt verslag gedaan van een recent onderzoek.
Zijn externen collega’s ?
In totaal deden 629 ambtenaren via Binnenlands Bestuur mee aan het onderzoek en 286 externen via het I&O Research Panel. Van de ambtenaren ziet nog niet de helft (46 procent) de externe in meer of mindere mate als ‘echte collega’. Ambtenaren en externen beoordelen de onderlinge relatie duidelijk verschillend. Andersom namelijk denkt ruim de helft van de externen (56 procent) dat zij wel degelijk als ‘echte collega’ worden gezien. Twee derde van hen ziet ambtenaren in vaste dienst ook als ‘echte collega’.
Een kanttekening past hier bij. Ambtenaren onder de 40 jaar namelijk zien externen vaker als ‘echte collega’s’ dan oudere ambtenaren. En ook vinden jongere ambtenaren het vaker belangrijk om externen in te huren.
Positieve waardering
Dat veel van de vaste ambtenaren externen vaak niet als echte collega’s zien, wil overigens niet zeggen dat ze hen niet waarderen. Uit het onderzoek van Binnenlands Bestuur en I&O Research blijkt dat ambtenaren over het algemeen vaker positief dan negatief zijn over de externen binnen de organisatie. Over de inzet van externen is de helft van de ambtenaren positief. Maar hun expertise en collegialiteit wordt door minder ambtenaren positief gewaardeerd.
‘Over de eigen collega’s is men duidelijk positiever dan over externen’, zegt I&O-onderzoeker Melle Conradie. En met name dan op het aspect collegialiteit van de directe collega. Conradie: ‘Vrijwel geen ambtenaar is overwegend negatief over de ‘vaste’ collega’s.’ Het verbaast dan ook niet dat ruim negen op de tien ambtenaren een voorkeur blijken te hebben voor vaste krachten boven externe inhuur.
Een antwoord op de arbeidskrapte, maar ook kennis
Negen op de tien ambtenaren geven aan het beter te vinden als er niet te veel wordt ingehuurd. De helft van de ambtenaren vindt dat externe inhuur niet nodig zou moeten zijn, dat wil zeggen: in een ideale situatie. Er wordt echter vooral ingehuurd om de krapte aan personeel op te vangen. De helft van de respondenten geeft aan dat ze kennis meebrengen die ontbreekt in de situatie. En volgens een derde worden externe collega’s ingehuurd vanwege specifieke kwaliteiten of om wendbaar en flexibel te zijn.
Bron: https://www.binnenlandsbestuur.nl/editie/binnenlands-bestuur-16-2023
Binnenlands Bestuur Nederland. Een serie portretten waarin vijf gemeentemedewerkers over de voor- en nadelen van hun dienstverband vertellen. September 2023
